สารแห่งความสุข แท้ที่จริงแล้วคืออะไร?

สารแห่งความสุข คือ สิ่งรอบตัวคุณ ยกตัวอย่างเช่นแม้ว่าคุณอาจไม่ได้ให้ความสนใจในกิจกรรมต่างๆรอบตัว ไม่ว่าจะเป็นการเดินและพูดคุยไปพร้อมๆ กัน หรือการหัวเราะกับเรื่องตลกขณะดูโทรทัศน์ แต่กลับกันสมองคนเราก็ทำงานหนักในการคำนวณทุกการเคลื่อนไหวเพื่อช่วยควบคุมความคิด ความรู้สึก และอารมณ์ ใจความสำคัญหลักของความรู้สึกเหล่านี้คือสารเคมีในสมองที่ส่งผลต่อความสุขของคุณหรือเรียกว่า ‘สารแห่งความสุข’ ในฐานะส่วนหนึ่งผู้เชี่ยวชาญด้านการพัฒนาตนเอง Vision Nine พวกเราจะมาวิเคราะห์สารแห่งความสุขเหล่านี้ว่ามีอะไรบ้าง และ ให้คำแนะนำเกี่ยวกับวิธีการกระตุ้นให้สมองหลั่งสารที่ดีนี้เพื่อช่วยเพิ่มการผลิตฮอร์โมนในสมองขั้นสูงสุด สารแห่งความสุขมี 4 ประเภท ได้แก่

1. โดพามีน (Dopamine) 

โดพามีน คือ ฮอร์โมนหรือสารสื่อประสาทที่ผลิตโดยไฮโปธาลามัส ซึ่งเป็นส่วนเล็กๆ ของสมองที่ช่วยให้คุณรู้สึกมีความสุข เป็นส่วนสำคัญที่เกี่ยวข้องกับอารมณ์พึงพอใจ ความปิติยินดี ความรักใคร่ชอบพอ ซึ่งหมายความว่าสมองจะปล่อยโดพามีนต่อเมื่อคุณทำสิ่งที่รู้สึกดีหรือน่าพึงพอใจ  ซึ่งในขณะที่โดพามีนถูกหลั่งออกมาจากสมอง จะทำให้เกิดความสุขหรือเมื่อคุณทำงานเสร็จ โดพามีนยังช่วยในเรื่องการเคลื่อนไหวและแรงจูงใจ แค่คุณมีความสุขกับเรื่องเล็กๆ น้อยๆ รอบตัวในแต่ละวัน ก็จะช่วยเน้นให้สมองหลั่งฮอร์โมนโดพามีนทำให้เรารู้สึกมีความสุขมากขึ้น

2. เซโรโทนิน (Serotonin) 

เซโรโทนินเป็น ฮอร์โมนหรือสารสื่อประสาทชนิดหนึ่งที่ผลิตขึ้นเมื่อคุณรู้สึกพึงพอใจหรือทำให้เรารู้สึกเป็นคนสำคัญ นอกจากนี้ยังช่วยควบคุมการนอนหลับ ความอยากอาหาร และอารมณ์ของคุณ ยาต้านอาการซึมเศร้าหลายชนิดเป็นยากลุ่ม SSRI (selective serotonin reuptake inhibitors) ซึ่งช่วยเพิ่มระดับเซโรโทนินให้คุณรู้สึกพึงพอใจในตัวเองมากขึ้น คุณอาจจะลองออกกำลังกายหรือลองตื่นเช้ามานั่งจิบกาแฟรับแสงแดดเพื่อกระตุ้นให้สมองผลิตฮอร์โมส์ เซโรโทนิน (Serotonin) 

3. ออกซิโทซิน (Oxytocin)

ออกซิโตซิน คือ ฮอร์โมนหรือสารสื่อประสาทที่ผลิตโดยไฮโปธาลามัส และปล่อยออกมาจากต่อมใต้สมองซึ่งก่อให้เกิดความรู้สึกรักและผูกพัน รู้สึกถึงการมีสายสัมพันธ์ระหว่างกัน หรือที่รู้จักกันในชื่อ the cuddle hormone สมองอาจผลิตออกซิโตซินระหว่างมีเพศสัมพันธ์หรือพฤติกรรมของมารดา เช่น การคลอดบุตร หรือให้นมบุตร ไม่ว่าจะเป็นแม่กับลูก หรือความสัมพันธ์ระหว่างคู่รัก ออกซิโทซินช่วยให้เราอารมณ์ดีหัวเราะได้ง่าย ทำให้เราเข้ากับคนอื่นๆ ได้ง่ายขึ้น การใช้เวลาร่วมกันกับคนในครอบครัวทำให้สมองผลิตฮอร์โมน ออกซิโทซิน (Oxytocin) ได้ดีขึ้น! เพื่อช่วยให้คุณมีความมั่นใจในตัวเองและรู้สึกมีความสัมพันธ์แน่นแฟ้นกับคนในครอบครัวมากขึ้น

4. เอ็นดอร์ฟิน (Endorphin)

เอ็นโดรฟิน คือออรโมนเปปไทด์ฝิ่นที่ผลิตโดยไฮโปทาลามัสและต่อมใต้สมอง สิ่งเหล่านี้กระตุ้นความรู้สึกเชิงบวกเมื่อคุณทำสิ่งที่คุณชอบ เช่น การมีเพศสัมพันธ์ การหัวเราะ หรือการออกกำลังกาย นอกจากนี้ ฮอร์โมนบรรเทาอาการปวดตามธรรมชาติที่ผลิตจากภายในร่างกายซึ่งเป็นปฏิกิริยาเดียวกับที่เกิดขึ้นทางเคมีเมื่อรับประทานฝิ่นที่ต้องสั่งโดยแพทย์ ความรู้สึกร่าเริงที่ผลิตสารเอ็นโดรฟินช่วยปกปิดความเจ็บปวด

วิธีเพิ่มสารแห่งความสุขของคุณ

เนื่องจากสมองของคุณมีสารแห่งความสุขและฮอร์โมนเหล่านี้อยู่แล้ว จึงสมเหตุสมผลที่จะหาวิธีเพิ่มฮอร์โมนพวกนี้ให้สูงสุดใช่ไหม? เราสามารถเริ่มเร่งการผลิตสารฮอร์โมนแห่งความสุขได้ง่ายๆ เช่น

1. สำหรับผู้เริ่มต้น คุณอาจจะเริ่มจากการกินให้ดีและรวมการออกกำลังกาย ลองออกกำลังกาย 20 นาทีหรือการจ็อกกิ้งเบาๆ สามารถช่วยกระตุ้นสารโดพามีนได้เนื่องจากความสุขที่คุณได้รับจากการบรรลุเป้าหมาย การออกกำลังกายยังสามารถกระตุ้นสารเซโรโทนินและสารเอ็นโดรฟินโดยทำให้คุณรู้สึกพึงพอใจและเพลิดเพลินกับผลลัพธ์เชิงบวกของการออกกำลังกายได้อีกด้วย
   
2. การทำสมาธิแบบง่ายๆ สามารถช่วยเพิ่มเซโรโทนินได้ มีหลายวิธีที่จะบรรลุเป้าหมายนี้ได้โดยไม่ต้องออกกำลังกายเลย ความมั่นใจในตนเองช่วยกระตุ้นเซโรโทนินได้มาก ความรู้สึกเชื่อมั่นในตัวเองจะทำให้คนอื่นเคารพคุณ ซึ่งท้ายที่สุดจะส่งเสริมการผลิตเซโรโทนิน
   
3. ในการเพิ่มสารโดพามีน ให้ทำงานง่ายๆ ที่ทำให้คุณรู้สึกดีหรือตั้งเป้าหมายที่คุณสามารถทำได้ง่ายๆ ข้อเท็จจริงง่ายๆ ของการเข้าใกล้รางวัลจะกระตุ้นสารสื่อประสาทเหล่านี้ สิ่งนี้อธิบายว่าทำไมการเห็นเส้นชัยเมื่อสิ้นสุดการแข่งขันจึงมักกระตุ้นฮอร์โมนโดพามีนในตัวคุณ
   
4. สำหรับฮอร์โมนออกซิโตซิน คุณอาจจะเริ่มต้นจากการชมเชยใครสักคน คุณอาจไม่มองว่าสิ่งนี้เป็นการสร้างความไว้วางใจ แต่การสื่อสารกับผู้อื่น แม้กระทั่งคนแปลกหน้าในสภาพแวดล้อมทางสังคมสามารถตอบแทนคุณด้วยความรู้สึกเชิงบวก การเป็นคนใจดียังช่วยเพิ่มเซโรโทนินและโดปามีนได้